کم خونی چیست؟
کم خونی یک نوع بیماری هست که با کم شدن گلبول های قرمز و کاهش ظرفیت جهت انتفال اکسیژن به بافت ها می باشد. داشتن کم خونی می تواند احساس خستگی و ضعف را ایجاد کند.
انواع زیادی از کم خونی وجود دارد که هر کدام دلیل خاص خود را دارند. کم خونی می تواند موقتی یا طولانی مدت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد.
علائم کم خونی
رنگ پریدگی
تنگی نفس
سردرد و سرگیجه
مو و پوست خشک و آسیبپذیر
دست و پای سرد
تپش قلب
ضعف
پوستی کم رنگ یا زرد رنگ
کم خونی در اطفال
کمخونی یک بیماری است که امروزهدر خیلی از افراد حتی کودکان را تحت تاثیر قرار داده است.
کودکان امکان دارد به هر دلیلی غذای خود را پس بزنند و در نتیجه مواد مغذی ضروری برای بدن در حال رشد آنها، تامین نمیشود.
کمبود آهن در کودکان زیاد است و تقریبا 8 درصد از آنها فقر آهن دارند.
کودکان به چه میزان آهن نیاز دارند؟
نوزادان ۷ تا ۱۲ ماهه، ۱۱ میلیگرم
کودکان نوپا ۱ تا ۳ ساله، ۷ میلیگرم
کودکان ۴ تا ۸ ساله، ۱۰ میلیگرم
کم خونی در دوران بارداری
در دوران بارداری بدن مادر به آهن نیاز بسیاری پیدا میکند. آهن یکی از اجزای اصلی هموگلوبین است. هموگلوبین پروتئین سلولهای قرمز خونی می باشد و باعث انتقال اکسیژن از ریه به بافتهای مختلف بدن میشود. در دوران بارداری مقدار خون مورد نیاز بدن 50 درصد بیشتر از شرایط دیگر است. در نتیجه برای رشد جنین و جفت نیاز به آهن برای ساخت هموگلوبین اضافی، افزایش پیدا میکند.
کم خونی آپلاستیک
به نوعی از کم خونی می گوییند که در آن مغز استخوان سلولهای جدید خونی به اندازه کافی تولید نمی شود . در کم خونی عادی تنها با کاهش گلبولهای قرمز روبرو هستیم اما در این بیماری علاوه بر کاهش گلبول قرمز، با کاهش تولید سایر سلولهای خونی نیز روبرو هستیم.
کم خونی سیدروبلاستیک
یک نوع کم خونی است که به دو شکل ارثی و اکتسابی بروز میکند.مغز استخوان هیپرپلازی اریتروئید را نشان می دهد و تعداد زیادی از انها سیدروبلاست حلقوی می باشند.
کم خونی همولیتیک خودایمن
کمخونی همولیتیک خودایمن که کمخونی همولیتیک ایمنی نیز نامیده میشود هنگامی بروز میکند که دستگاه ایمنی بدن به صحیحی عمل نمیکند. در این اختلال، بدن آنتیبادیهایی تولید میکند که گلبولهای قرمز خون را از بین میبرند. در اصل، کمخونی همولیتیک وقتی ایجاد میشود که گلبولهای قرمز کافی وجود ندارد،چون بدن آنها را زودتر از آنچه باید از بین میبرد.
کم خونی الماس بلکفان
کم خونی الماس بلکفان (DBA) یک کم خونی ارثی می باشد که مغز استخوان نمیتواند مقدار کافی گلبول قرمز را تولید کند (به نام aplasia سلول خالص خالص). این بخشی از یک گروه بزرگتر از اختلالات است که به نام سندرمهای شکستگی مغز استخوان به ارث رسیده است.
کم خونی مگالوبلاستیک
کم خونی مگالوبلاستیک یک نوع کم خونی است که به دلیل سطوح پایین ویتامین B12 یا فولات در بدن تشکیل می شود.
کم خونی فانکنونی
کم خونی فانکونی یک بیماری ژنتیکی می باشد که بیشتر بخش های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. افراد مبتلا به این بیماری نارسایی مغز استخوان (پان سیتوپنی) که شامل کاهش هر سه رده سلول های خونی گلبول قرمز و سفید و پلاکت می باشد و ناهنجاری های فیزیکی نظیر کوتاهی قد ، فقدان انگشت شست و مشکلات کلیوی و مشکلات پوستی نظیر تیرگی پوست را اغلب دارند.
انواع شایع کم خونی
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- کم خونی ناشی از کمبود ویتامین
- کم خونی ناشی از بیماری های مزمن
- کم خونی ناشی از عوامل ارثی
پیشگیری از ابتلا به کم خونی
آهن: غذاهای سرشار از آهن همچون سبزیجات سبز تیره برگدار، کنگر فرنگی، زرد آلو، لوبیا، عدس، نخود، آجیل باید در رژیم غذایی اضافه شود.
- فولیک اسید: در مرکبات، موز، سبزیجات تیره و برگدار، حبوبات و غذاهای غنی شده است.
- ویتامین B12: به طور طبیعی در گوشت و لبنیات و شیر سویا موجود است.
آزمایش کم خونی
برای آزمایش کم خونی، به نمونه ی خون وریدی نیاز است. برای انجام آزمایش کم خونی لازم نیست ناشتا باشید. در نتیجه نیازی به آماده سازی خاصی ندارید. مگر پزشک شما آزمایشات کامل مثل بررسی ویتامین B12 یا فولات را نیز درخواست داده باشد، ممکن است لازم باشد 8 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.