كم‌كاري تيروئيد چيست؟
در اين شرایط غده تيروئيد بدون مهارت مي‌شود, يعني ديگر توانایی نيست به اندازه كافي هورمون‌هاي تيروئيدي توليد کند . از هر 100 نفر حدود 2 نفر مبتلا به كم‌كاري تيروئيد هستند. البته درجات خفيف تر كم‌كاري تيروئيد شيوع بيشتري نیز دارد. اگر كم‌كاري تيروئيد بهبود نیابد معمولاً شديدتر شده و شكايات ناشي از آن زیاد تر مي‌شود. در اندكي از موارد عوارض تهديد كننده حيات مانند نارسايي قلبي و اغما ديده مي‌شود. كم‌كاري تيروئيد با انجام آزمايش خون شناسايي و به راحتي قابل درمان است.
علت کم‌کاری تیروئید چیست؟
کم‌کاری غده تیروئید امکان دارد که علت‌های مختلفی بروز پیدا کند؛ ولی کاهش تولید هورمون تیروکسین علت اصلی آن می باشد کم شدن تولید هورمون تیروکسین، اغلب به مسائل خودایمنی مربوط میشود؛ به این معنی که سیستم ایمنی بدن فرد به سلول‌های خودی حمله کرده و آنها را نابود میکند. بر اثر بیماری‌های خودایمنی سلول‌های غده تیروئید به تدریج آسیب می‌بینند. بنابراین تیروئید دیگر قادر به تولید هورمون‌ها، در حد و اندازه قبل نیست.
انواع کم کاری تیروئید
دوشکل کم‌کاری تیروئید به طور کلی وجود دارد:
کم کاری اولیه که در این نوع ساخت هورمون های تیروئید از غده کاهش پیدا میکند؛ برداشتن غده تیروئید به واسطه جراحی، ید رادیو اکتیو، مصرف انواعی از داروها از جمله علل کم کاری اولیه هستند. یکی دیگر از علل کم کاری اولیه، بیماری های خود ایمنی تیروئید نظیر تیروئیدیت هاشیماتو می باشد که در آن با تخریب بافت تیروئید توسط سیستم ایمنی، تولید هورمون ها کاهش پیدا میکند. به طور کلی شایعترین علت کم کاری اولیه تیروئید در سرتاسر جهان، کمبود ید می باشد. ایران از مناطق کمبود ید محسوب می شود.
علائم تیروئید کم‌کار:
۱. گواتر یا التهاب گردن:
وقتی این غده درون‌ریز به مقدار کافی هورمون ترشح نکند، ملتهب شده و بسته به نوع و شدت آن، اندازه ورم گردن تغییر میکند.
۲. تغییر ضربان قلب:
اگر این قسمت دچار کم‌کاری باشد، ضربان قلب انسان از میزان طبیعی پایین‌تر می‌آید .
۳. افزایش وزن:
بدانید که در بعضی موارد تیروئید کم‌کار با کاهش فرآیند سوخت و ساز بدن باعث انباشته شدن چربی و افزایش وزن میشود.
۴. ریزش مو:
اگر به هر دلیلی کمتر از حالت عادی هورمون تولید کند، فرد دچار ریزش موی سر خواهد شد.
- سخت شدن پوست بدن:
در نوعی از این بیماری که تیروئید نمی‌تواند ویتامین‌آ تولید کند، پوست بیمار نارنجی‌رنگ یا زرد میشود.
عوارض کم کاری تیروئید:
اگر کم‌کاری تیروئید درمان نشود، کمبود شدید هورمون‌های تیروئید عضلات تنفسی انسان را نیز ضعیف می‌کنند و در اخر ریه‌ها نمی‌تونند به خوبی عملیات دم و بازدم را انجام دهند. بیماران در این عارضه معمولا با تنگی نفس مواجه هستند و یا هنگام ورزش نفس شان بالا نمی‌آیدکه ورزش کنند . می‌دانید که زندگی انسان وابسته به سیستم تنفسی میباشد و اگر این مشکلات حاد شوند، زندگی فرد به خطرهای خیلی بدی میافتد میافتد.
علائم کم کاری تیروئید در زنان
سیکل قاعدگی نامنظم و طولانی
فراموشی
افسردگی
ریزش و نازکی موها
کاهش ضربان قلب
تورم مفاصل
درد در مفاصل
افزایش کلسترول خون
سفت شدن عضلات
پف کردن صورت
چاقی و افزایش وزن
احساس گرفتگی در سینه
یبوست
خشک و خشن شدن پوست
بيمار مبتلا به كم‌كاري تيروئيد تا چه مدت بايستي دارو مصرف كند؟
اغلب بيماران دوچار به كم‌كاري تيروئيد نیاز است مصرف دارو را براي باقي عمر همچنان ادامه دهند, اما اندازه ومقدار دارو در سال‌هاي بعدي ممكن است نياز به تعديل داشته باشد.
تاثیر کم کاری تیروئید بر روی سیستم عصبی
اگر کم کاری تیروئید درمان نشود می‌تواند بر روی روند انتقال پیام‌های عصبی در مغز، نخاع و اندام‌ها تاثیر داشته باشد که به آن نوروپاتی محیطی گفته می شود، ارسال و دریافت پیام های اشتباه در این بیماری علائمی مانند گزگز، سوزن سوزن شدن و یا درد ایجاد میکند.
خطرات پُرکاری تیروئید:
در این بیماری غده تیروئید بیش از حد هورمون ترشح میکند و در نتیجه متابولیسم بدن به صورت غیرطبیعی بالا می‌رود و همین امر سبب میشود تا اختلالاتی در تمام اندام‌ها به وجود بیایند که تداوم یا درمان نشدن هر یک از آن ها ممکن است خطرآفرین باشد
درمان کم کاری تیروئید
درمان کم کاری تیروئید به نوع کم کاری بستگی دارد؛ برای نمونه چنانچه کم کاری تیروئید براثر کمبود ید در بدن باشد، می‌توان با افزایش ید مصرفی در غذا آن را جبران نمود. در بسیاری از موارد، نیاز است کمبود هورمون تیروئید در بدن را به این دلیل که غده تیروئید قادر به تولید آن نیست، جبران کنیم. به همین دلیل داروهای شیمیایی برای بیماران تجویز میشود که رایج‌ترین آن لووتیروکسین است. این دارو، باید حتماً به میزان صحیح تجویز و مصرف شود، زیرا مصرف نادرست آن می‌تواند باعث پرکاری تیروئید یا عوارض دیگر شود.
آیا کم کاری تیروئید درمان می شود؟
در مورد این موضوع یک مسئله اثبات شده نیست و هیچ درمانی برای کم کاری تیروئید وجود ندارد و حتی ممکن است بیماری شما در طول زمان بدتر از قبل شود ولی برخی شرایط مانند تیروئیدیتیس های ویروسی و یا تیروئیدیتیس در اثر بارداری احتمال دارد پس از رفع و درمان بیماری و یا پس از اتمام بارداری به حالت معمول و کارکرد اولیه خود برگردد .
کم کاری تیروئید در کودکان و نوزادان
درکل، کودک و نوزادی که به کم کاری تیروئید مبتلا شده است علائم و نشانه هایی همانند بزرگسالان خواهد داشت، اما همچنین ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند:
رشد ضعیف، که باعث کوتاهی قد میشود
تاخیر در رشد دندان های دائمی
بلوغ دیررس
رشد ضعیف ذهنی