بیماری دیابت
دیابت بیماری است که در صورت عدم درمان می تواند عوارض زیادی ایجاد کند. در این مقاله در مورد این آسیب شناسی، علل، علائم و درمان آن بیشتر توضیح خواهند داد.
دیابت چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن است که با داشتن قند بیش از حد در خون (هیپرگلیسمی) مشخص می شود. قند یا گلوکز از رژیم غذایی می آید و برای عملکرد صحیح بدن ضروری است.
برای اینکه بتوان از گلوکز به عنوان منبع انرژی استفاده کرد، باید با کمک هورمون تولید شده توسط پانکراس، انسولین ، متابولیزه شود . هنگامی که بدن انسولین کافی تولید نمی کند، گلوکز در خون انباشته می شود : به این حالت دیابت می گویند.
تجمع گلوکز در خون یا (هیپرگلیسمی) می تواند منجر به چندین مشکل طولانی مدت مانند سکته مغزی، بیماری قلبی، نارسایی کلیه، تاری دید و مشکلات در بهبودی شود.
انواع مختلف دیابت چیست؟
دیابت نوع 1 و 2
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد. 2 نوع اصلی دیابت عبارتند از:
- دیابت نوع 1: که با عدم ترشح انسولین توسط پانکراس تعریف می شود.
- دیابت نوع 2:شایع ترین (تقریباً 90٪ موارد) است که به تدریج در طی سالیان متمادی ایجاد می شود و به دلیل استفاده نادرست از انسولین توسط بدن ایجاد می شود.
دیابت بارداری
بارداری می تواند باعث افزایش سطح قند خون در زنانی شود که دیابت ندارند . به این بیماری دیابت بارداری می گویند . زنان بارداری که در دوران بارداری به این بیماری مبتلا می شوند، نیاز به پیگیری و همچنین درمان دارند. پس از پایان بارداری، دیابت نیز از بین می رود .
در دوران بارداری، پزشک یا ماما غربالگری دیابت بارداری را تجویز می کند .
دیابت بی مزه
این یک نوع دیابت است که ناشی از کمبود ترشح هورمون ضد ادرار است که باعث می شود کلیه ها آبی را که به طور معمول فیلتر می کنند جذب نکنند. این باعث افزایش زیاد مقدار ادرار (8-10 لیتر در روز) و تشنگی مداوم می شود.
علت دیابت چیست؟
دیابت نوع 1 در بیشتر موارد در نتیجه یک واکنش خود ایمنی رخ می دهد . در این واکنش سلول های سیستم ایمنی بدن بیمار دیابتی به سلول های پانکراس که انسولین تولید می کنند حمله کرده و آنها را از بین می برند. پانکراس دیگر نمی تواند نیازهای انسولین را برآورده کند. این نوع دیابت یک جزء ارثی مهم دارد. بنابراین اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده قبلاً آن را داشته باشد، احتمال ابتلا به آن بیشتر است .
دیابت نوع 2 با سبک زندگی کم تحرک ، با فعالیت بدنی کم یا بدون فعالیت بدنی، رژیم غذایی نامتعادل و اضافه وزن یا چاقی شکمی مرتبط است. مولفه ژنتیکی نیز وجود دارد اما برای ایجاد بیماری کافی نیست.
علائم دیابت چیست؟
اولین علائم دیابت در مورد دیابت نوع 1 می تواند ناگهانی باشد یا در مورد دیابت نوع 2 به تدریج ظاهر شود.
علائم دیابت نوع 1
علائم دیابت نوع 1 معمولاً ناگهانی هستند و به سختی قابل توجه نیستند. ا
به عنوان مثال:
- نیاز مکرر به ادرار کردن و ادرار زیاد (پلی یوری)؛
- افزایش تشنگی (پلی دیپسی)؛
- اشتهای بیش از حد که با کاهش وزن همراه است.
- شروع یک اختلال بینایی؛
- خستگی شدید
علائم دیابت نوع 2
در زمینه دیابت نوع 2، تشخیص اغلب به صورت تصادفی انجام می شود، زیرا این نوع دیابت در طی چندین سال بی سر و صدا پیشرفت می کند. در اینجا علائمی وجود دارد که می تواند نشان دهنده این نوع دیابت باشد:
- اغلب می خواهید ادرار کنید.
- نیاز به نوشیدن مکرر؛
- توجه داشته باشید که بهبودی زخم بیشتر از حد معمول طول می کشد.
- خستگی؛
- تاری دید دارند؛
- بروز مکرر عفونت ها
عوارض احتمالی آن چیست؟
درمان مناسب و نظارت دقیق بر بیمار دیابتی به جلوگیری از بروز عوارض طولانی مدت کمک می کند.
این عوارض می توانند عبارتند از:
- بیماری های قلبی عروقی، مانند سکته مغزی و سکته قلبی.
- اختلالات نوروپاتیک، مانند احساس بی حسی، گزگز، از دست دادن احساس در اندام ها.
- مشکلات بهبودی که گاهی منجر به عفونت فوق العاده زخم ها و در موارد شدید به قطع عضو می شود.
- مشکلات کلیوی، مانند نارسایی کلیه و در موارد شدیدتر، نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه.
- ضایعات چشمی که باعث مشکلات بینایی مانند گلوکوم، آب مروارید یا حتی کوری می شود.
عارضه کوتاه مدت یک بیمار دیابتی در درمان، هیپوگلیسمی است که زمانی رخ می دهد که سطح قند خون خیلی پایین باشد.
علائم قند خون پایین لرزش، سرگیجه، تاری دید، خستگی یا تحریک پذیری است. غش یا از دست دادن هوشیاری نیز ممکن است رخ دهد. در این صورت در اسرع وقت به پزشک معالج مراجعه کنید .
درمانی دیابتی
درمان دیابت قبل از هر چیز به نوع دیابت بستگی دارد .
دیابت نوع 1 معمولاً نیاز به درمان مادام العمر با انسولین دارد، زیرا تا به امروز هیچ درمانی وجود ندارد.
برای دیابت نوع 2 : بستگی به منشا آن دارد و همچنین به زمان تشخیص بیمار نیز بستگی دارد. اگر به این امر توجه شود، درمان اولیه با قوانین سبک زندگی سالم ،رژیم غذایی، تمرینات ورزشی، کاهش وزن ممکن است برای ناپدید شدن هیپرگلیسمی کافی باشد.
در سایر موارد، یک درمان دارویی به قوانین بهداشتی رژیمی اضافه می شود تا امکان کنترل خوب بیماری فراهم شود.
چه غذاهایی برای دیابت ممنوع است؟
واقعاً هیچ غذای ممنوعه ای در افراد مبتلا به دیابت وجود ندارد. توصیه می شود رژیم غذایی متعادلی داشته باشید، سالم بخورید، از سبزیجات، میوه ها، ماهی استفاده کنید و مصرف قند (بدون توقف)، نمک و چربی را کاهش دهید.
در صورت ابتلا به دیابت، همراهی یک متخصص بهداشت ضروری است که با شما یک رژیم غذایی شخصی، متناسب با نیازهای شما تنظیم می کند و شما را در انتخاب غذا راهنمایی می کند.
چگونه متوجه شویم که دیابت دارید؟
برای اینکه بفهمید دیابت دارید یا نه، باید آزمایش خونی انجام دهید که سطح قند خون را اندازه گیری کند. تشخیص دیابت زمانی انجام می شود که:
- هیچ علامتی ندارید اما قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی 1.26 گرم در لیتر است که دو بار بررسی شد.
- علائم دارید و قند خون شما در هر زمانی از روز بیش از 2 گرم در لیتر است.
سوالا متداول
1.تفاوت بین دیابت نوع 1 و نوع 2 چیست؟
در حالی که دیابت نوع 2 را می توان با رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم یا حتی مصرف داروهای ضد دیابت خوراکی بدون نیاز به مصرف مکرر انسولین درمان کرد، دیابت نوع 1 در حال افزایش است ، از سوی دیگر، آنچه دیابت وابسته به انسولین نامیده می شود.
2.آیا دیابت یک بیماری جدی است؟
تحقیقات در ایران ازمیان جمعیت ۲۵سال ۷۹ سال ، ۴٫۵ میلیون نفر به دیابت مبتلا هستند و از هر ۴ فرد دیابتی یک نفر نمی‌داند که دیابت دارد.
- آیا دیابت نوع 1 از بین می رود؟
دیابت نوع 1 در صورت درمان نشدن می تواند کشنده باشد، اما نظارت بر سطح قند خون، تزریق انسولین چندین بار در روز و برنامه ریزی رژیم غذایی همگی به زنده ماندن بیماران کمک می کند. با این حال، همه اینها آن را درمان نمی کند.