دیابت یک بیماری مزمن است
میزان قند خون شما توسط انسولین ، هورمونی که توسط پانکراس تولید می شود کنترل می شود.
وقتی غذا می خورید ، غذا تجزیه شده و گلوکز وارد جریان خون شما
می شود. انسولین ، گلوکز را از جریان خون گرفته و آن را وارد سلول هایی می کند که در آنجا تجزیه شده تا به سوخت تبدیل شوند. اگر به دیابت دچار باشید ، این یعنی یا انسولین کافی ندارید و یا انسولین برای دریافت گلوکز از خون و ورود به سلولهای شما عملکرد صحیح ندارد. این موضوع نشان دهنده قند خون بیش از حد نرمال خواهد بود.
تاریخچه دیابت
این اختلال با نام های مختلف از هزاران سال قبل توسط دانشمندان ثبت شده است و اولین مورد این بیماری توسط پزشک مصری هِسی ـ رَع (Hesy-Ra) در سال 1552 قبل از میلاد ثبت شده است. او مشاهده کرد که این بیماری باعث ضعف و بی‌حالی بیماران می‌شود و یکی از علائم آن تکرر ادرار است. امروزه می‌دانیم یکی از علائم اصلی دیابت ، تکرر ادرار است.
انواع دیابت
به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد:
1 – دیابت نوع یک
2 – دیابت نوع دو
در دیابت نوع یک که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می‌شود و شیوع کمتری دارد ، دلایل ژنتیکی و محیطی علت آغاز بیماری هستند که هنوز به طور کامل هم شناسایی نشده‌اند.
افراد در هر سنی ممکن است که به دیابت نوع یک مبتلا شوند ، اگرچه این نوع دیابت در کودکان و جوانان شایع‌تر است.
دیابت نوع دو که از آن به عنوان دیابت غیر وابسته به انسولین نیز یاد می‌شود، شایع‌ترین نوع دیابت در جهان است که معمولاً به دلیل مقاومت سلولهای بدن نسبت به انسولین رخ می‌دهد.
دیابت نوع دو در بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود ولی به دلیل اضافه وزن، کاهش تحرک و تغذیه نامناسب شیوع آن در جوانان و نوجوانان هم رو به افزایش است.
دیابت بارداری :
نوعی از دیابت است که معمولاً اولین بار در طی بارداری بویژه نیمه دوم آن ، یعنی پس از هفته بیستم ، شروع می شود. حدود9-5 درصد زنان باردار ، مبتلا به این نوع دیابت می شوند. علت آن غالباً ترشح موادی در بدن است که طی بارداری افزایش می یابد و منشا ترشح آنها جفت می باشد. این مواد باعث مقاومت نسبت به اثر انسولین می شوند ؛ لذا دیابت بارداری معمولاً با زایمان و خروج جفت بهبود می یابد. این نوع دیابت معمولاً بدون علامت است ؛ ولی در موارد شدید، فرد مبتلا دچار پرنوشی و پرادراری می شود.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت هنگامی بوجود می آید که سطح گلوکزخون ( قند ) از حالت طبیعی بالاتر باشد ، ولی نه به اندازه ای که بعنوان دیابت تشخیص داده شود.
گلوکز قند اصلی است که در خون یافت می شود و منبع اصلی انرژی بدن است.
اگر معالجه نشوند ، بیش از نصف افرادی که پیش دیابت دارند بین 8 تا 10 سال مبتال به دیابت نوع 2 خواهند شد.
پیش دیابت قابل پیشگیری است ، و در افراد بالای 40 سال و کسانی که وزن شان زیاد است متداول می باشد.
پیش دیابت قابل معالجه است ، یا در مواردی برعکس ، بسته به انتخاب شیوه زندگی سالم.
علائم دیابت
علائم عمومی افراد مبتلا به دیابت عبارتند از :
تکرر ادرار ، احساس تشنگی ، گرسنگی مداوم ، میل زیاد به غذا ، کاهش وزن ( دردیابت نوع اول ) ، تار دیدن ، احساس خستگی ، مورمور شدن انگشتان و دست ( در دیابت نوع دوم ) و البته بند نیامدن خون در هنگام خونریزی می باشد.
بسیاری از افراد مبتلا نمی دانند بیمار هستند و در اثر یک حادثه متوجه بیماری خود می شوند به طور مثال فرد مبتلا ، پس از صرف صبحانه که حاوی میزان قابل توجهی قند و مواد شیرین است ممکن است در اثر افت قند خون بیهوش گردد که بسیار خطرناک می باشد.
کومای دیابتی (DKA) چیست؟
کتواسیدوز دیابتی نوعی وضعیت خطرناک می باشد که می تواند منجر به کوما و مرگ شود.
زمانی که قند کافی جهت تامین انرژی وارد سلول های بدن نمی شود
( به دلیل کمبود انسولین ) ، بدن شروع به سوزاندن چربی ها و تولید کتون جهت تامین انرژی می کند. تولید کتون در بدن ، منجر به اسیدی شدن خون می شود. مقادیر زیاد کتون در خون ، برای بدن سمی
می باشد. کومای دیابتی با علائمی مانند تهوع و استفراغ ، درد شکم ، افت فشار خون ، افزایش ضربان قلب ، استنشاق بوی استون و میوه گندیده از دهان ، کاهش سطح هوشیاری و تشنگی بیش از حد شروع
می شود و در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح و به موقع می تواند منجر به مرگ شود.
شش اصل مهم در کنترل دیابت
- آموزش
- کنترل وزن
- تغذیه
- ورزش و فعّالیّت‌های بدنی
- داروها
- خود پایشی و خود مراقبتی
آیا رژیم غذایی برای افراد دیابتی وجود دارد؟
رژیم افراد دیابتی با افراد عادی بسیار متفاوت است. تنها نخوردن قند و شیرینی فایده ندارد ، بلکه باید مصرف گوشت و چربی‌های حیوانی نیز کاهش پیدا کند و برنامه غذایی سرشار از پروتئین ، غلات و سبزیجات داشته باشند.
در نهایت افراد دیابتی باید از یک برنامه غذایی اصولی استفاده کنند تا میزان قندخونشان در سطح متعادلی قرار بگیرد.
انواع دارو برای درمان دیابت
برای درمان این بیماری داروهای متفاوتی تجویز می‌گردند که به شرح زیرند :
متفورمین ( این قرص معمولا یکبار در روز تجویز می‌شود که باید با معده پر بلافاصله بعد از صبحانه یا شام استفاده شود)
گلی بن کلامید ، گلی کلازید ( این قرص معمولا باید یکبار در روز 20 تا 30 دقیقه قبل از وعده غذایی مصرف شود )
ریپاگلینید ( این قرص معمولا باید یکبار در روز 15 دقیقه پیش از وعده غذایی تعیین شده توسط پزشک مصرف شود )
آکاربوز ( این قرص معمولا باید یکبار در روز با اولین لقمه غذا مصرف شود )
پیوگلیتازون (این قرص باید طی ساعات مشخصی در روز مشخص شود)
سیتاگلیپتین ، لیناگلیپتین ( این قرص باید طی ساعات مشخصی در روز مشخص شود )
امپاگلیفلوزین ( این قرص باید طی ساعات مشخصی در روز مشخص شود )
نتیجه گیری
برای آگاهی از شرایط جسمی لازم است تا شما به صورت مرتب و تحت چکاپ های دوره ای برای انجام آزمایشات لازم اقدام کنید. تا در صورت بروز اختلال و عارضه ای با تشخیص به موقع برای درمان اقدام کنید. برای آگاهی از وضعیت سلامت بدن لازم است با به آزمایشگاهی مجهز مراجعه کنید تا نتیجه آزمایش شما کاملا دقیق و صحیح باشد.
آزمایشگاه گلسا آزمایش را با دقیق ترین دستگاه ها و پرسنل مجرب انجام می دهد و در صورت تمایل جواب به صورت رایگان ارسال می شود.