در ویزیت خون شناسی، هماتولوژیست با هدف بررسی دقیق وضعیت سلامت خون و سیستم خونساز بدن، اطلاعات جامعی از تاریخچه پزشکی و سبک زندگی بیمار جمعآوری میکند. این اطلاعات شامل رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی، سابقه مصرف سیگار، بیماریهای زمینهای، جراحیهای پیشین، سابقه خانوادگی اختلالات خونی و مصرف داروها است.
پس از آن، متخصص خونشناسی یک معاینه بالینی کامل انجام میدهد که طی آن شکم، طحال، کبد، قلب، ریهها و غدد لنفاوی بررسی میشوند تا هرگونه نشانهی بزرگشدگی یا التهاب احتمالی شناسایی گردد.
در ادامه، هماتولوژیست با بررسی نتایج آزمایشهای پیشین و در صورت نیاز، تجویز آزمایشهای تخصصی خون، به تشخیص دقیقتر بیماریهای خونی کمک میکند. در برخی موارد، نمونهگیری خون برای ارزیابی سلولهای خونی زیر میکروسکوپ انجام میشود یا در صورت لزوم، سونوگرافی غدد لنفاوی یا اندامهای شکمی برای بررسی وضعیت طحال و کبد صورت میگیرد.
این روند تخصصی در آزمایشگاه گلسا با دقت بالا و تحت نظر پزشکان مجرب انجام میشود تا تشخیص و درمان اختلالات خونی با بالاترین دقت ممکن صورت گیرد.
خون شناسی چیست؟ | آشنایی با علم بررسی سلولهای خونی
خونشناسی (هماتولوژی) شاخهای از علم پزشکی است که به بررسی و مطالعه خون، سلولهای خونی و بافتهای تولیدکننده آن میپردازد. هدف اصلی، تشخیص، بررسی و درمان بیماریهای مرتبط با خون و اجزای سلولی آن است. در این علم، ساختار (مورفولوژی) سلولها، ترکیب سلولی و سرمی خون، فرآیند انعقاد و تشکیل سلولهای خونی، سنتز هموگلوبین و تمامی اختلالات خونی و هموستاتیک بهصورت دقیق مورد مطالعه قرار میگیرند.
در خونشناسی، سه نوع سلول اصلی خون یعنی گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید (لکوسیتها) و پلاکتها بهطور جداگانه مورد بررسی قرار میگیرند.
- گلبولهای قرمز وظیفهی انتقال اکسیژن به سلولها و بازگرداندن دیاکسیدکربن (CO₂) به ریهها را بر عهده دارند.
- گلبولهای سفید بخش کلیدی از سیستم ایمنی بدن محسوب میشوند و نقش حیاتی در دفاع در برابر عوامل بیماریزا دارند.
- پلاکتها نیز در فرآیند انعقاد خون و جلوگیری از خونریزی نقش اساسی ایفا میکنند.
تعادل بین این سلولها برای عملکرد طبیعی بدن ضروری است. هرگونه اختلال در نسبت یا کیفیت آنها میتواند نشانهای از بیماریهای خونی مانند کمخونی، لوسمی (سرطان خون)، ترومبوسیتوپنی یا عفونتهای سیستمیک باشد.
در آزمایشگاه گلسا، بررسی تخصصی سلولهای خونی با استفاده از تجهیزات مدرن و استانداردهای بینالمللی انجام میشود تا تشخیص دقیق بیماریهای خونی و ارزیابی سلامت عمومی بدن با بالاترین دقت ممکن فراهم گردد.

بررسی بیماریهای خونی و نقش خون شناسی در تشخیص آنها
در این علم (هماتولوژی)، بسیاری از بیماریها بر اساس تغییر در تعداد یا عملکرد سلولهای خونی شناسایی میشوند. بهعنوان مثال، کمخونی یکی از شایعترین اختلالات خونی است که در اثر کاهش تعداد گلبولهای قرمز یا هموگلوبین ایجاد میشود و میتواند دلایل متعددی مانند کمبود آهن، ویتامینها یا بیماریهای مزمن داشته باشد.
از سوی دیگر، لوسمی (سرطان خون) نوعی بیماری جدی است که در آن مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید میکند. این سلولهای غیرطبیعی جایگزین فرآیند طبیعی تولید گلبولهای قرمز (اریتروپوئیز) و پلاکتها (ترومبوسیتها) میشوند و در نتیجه موجب بروز علائم خطرناک و اختلال در عملکرد طبیعی بدن میگردند.
همچنین، ترومبوسیتوپنی یکی دیگر از بیماریهای مهم خونی است که با کاهش تعداد پلاکتها شناخته میشود و ممکن است بهصورت اکتسابی یا بهعنوان نشانهای از بیماریهای زمینهای دیگر بروز کند.
برای شناسایی این عدم تعادلها، خون شناسی از آزمایش شمارش کامل خون (CBC) استفاده میکند. این آزمایش یکی از مهمترین و پرکاربردترین آزمایشهای خون در تشخیص اختلالات خونی است که با شمارش و تحلیل دقیق انواع سلولهای خونی (گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها)، به پزشک در تشخیص بیماری و تجویز درمان مناسب کمک میکند.
به سلامت خون خود اهمیت بدهید.
آزمایش خونشناسی در [آزمایشگاه گلسا]
چه زمانی و چرا به متخصص خونشناسی مراجعه میشود؟
ویزیت توسط متخصص خونشناسی زمانی توصیه میشود که نتایج آزمایش خون نشاندهنده ناهنجاری در مقادیر خونی باشد، یا زمانی که علائم بالینی بیمار میتواند ناشی از بیماریهای مرتبط با خون، مغز استخوان یا غدد لنفاوی باشد.
بیماریهای خونی میتوانند بر بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن تأثیر بگذارند و در صورت عدم تشخیص بهموقع، منجر به بروز عوارض جدی شوند. از اینرو، خونشناسی بهعنوان یکی از شاخههای کلیدی پزشکی نقش مهمی در تشخیص زودهنگام، پیشگیری و درمان اختلالات خونی دارد.
در آزمایشگاه گلسا، آزمایشهای تخصصی خون و بررسیهای هماتولوژیک با استفاده از تجهیزات پیشرفته و نظارت متخصصان مجرب انجام میشود تا نتایج دقیق و قابلاعتماد برای پزشک و بیمار فراهم گردد.
هماتولوژی شاخهای از علم پزشکی است که به مطالعه خون، اندامهای خونساز و بیماریهایی که بر این سیستم تأثیر میگذارند میپردازد. این علم علاوه بر بررسی ساختار و عملکرد سلولهای خونی، ارتباط نزدیکی با سیستم لنفاوی دارد که بخشی مهم از سیستم ایمنی و گردش خون بدن محسوب میشود. در خونشناسی، سلامت گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها و همچنین اندامهایی مانند مغز استخوان، غدد لنفاوی و طحال مورد بررسی قرار میگیرد تا هرگونه اختلال در تولید یا عملکرد این سلولها شناسایی شود.
وظایف پزشک خونشناس چیست؟
پزشک یا خون شناس، متخصصی است که به بررسی اندازه، ساختار و عملکرد سلولهای خونی و لنفی میپردازد. این سلولها شامل گلبولهای قرمز (اریتروسیتها) برای انتقال اکسیژن، گلبولهای سفید (لکوسیتها) برای دفاع ایمنی، و پلاکتها برای انعقاد خون هستند. همچنین، پزشک خونشناس وضعیت پروتئینهای انعقادی و عملکرد اندامهای تولیدکنندهی این سلولها مانند مغز استخوان، غدد لنفاوی و طحال را بررسی میکند.
خونشناس با همکاری تیمی از متخصصان دیگر، از بیماران مبتلا به اختلالات خونی و بیماریهای سیستم خونساز مراقبت میکند. فعالیتهای او بر پایهی آزمایشهای تخصصی خون است؛ به این معنا که پس از تجویز و تفسیر نتایج آزمایشها، بهترین تشخیص ممکن را ارائه میدهد، درمان مناسب را تجویز میکند و در ادامه اثربخشی درمان را با دقت ارزیابی و پایش مینماید.
در آزمایشگاه گلسا، تمامی آزمایشهای مرتبط با خونشناسی توسط کارشناسان مجرب و با استفاده از تجهیزات مدرن انجام میشود تا تشخیص بیماریهای خونی با بالاترین دقت و اطمینان صورت گیرد.
شماره تماس:02636207634
چه زمانی مشاوره خونشناسی اهمیت دارد؟
مشاوره خونشناسی زمانی اهمیت پیدا میکند که علائم یا نتایج آزمایشهای خون، احتمال وجود اختلالات خونی را نشان دهند. در صورتی که آزمایش خون تغییراتی در سطح گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید یا هموگلوبین را آشکار کند، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. همچنین در مواقعی که خونریزیهای غیرطبیعی یا بدون علت مشخص رخ میدهد، انجام یک بررسی تخصصی میتواند علت اصلی مشکل را مشخص کند.
معمولاً معاینه خونشناسی حدود ۳۰ دقیقه زمان میبرد. در طی این معاینه، پزشک میتواند علت تغییرات شیمیایی خون را شناسایی کرده و منشأ اختلال را تشخیص دهد تا مسیر درمانی مناسب برای بیمار تعیین شود. این روند به پزشک کمک میکند تا درمانی هدفمند و مؤثر برای بازگرداندن تعادل خونی بدن ارائه دهد.
در طول ویزیت خونشناسی، متخصص ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار و خانواده او را بررسی میکند تا زمینههای ژنتیکی یا عوامل محیطی احتمالی مشخص شوند. سپس، معاینهای کامل و دقیق انجام میدهد که شامل بررسی وضعیت عمومی بدن و معاینه فیزیکی (آنچه در علم پزشکی «معاینه عینی» نامیده میشود) است تا نشانههای مرتبط با بیماریهای خونی شناسایی شوند.
در آزمایشگاه گلسا، مشاوره و آزمایشهای تخصصی با بهروزترین تجهیزات و تیمی از متخصصان مجرب انجام میشود تا تشخیص اختلالات خونی با بالاترین دقت و در سریعترین زمان ممکن صورت گیرد.

نقش خونشناسی در تشخیص و درمان بیماریهای خونی
برای تشخیص دقیق بیماریهای خونی، پزشک خونشناسی ممکن است از بیمار بخواهد که آزمایشهای خونی تخصصی یا ویزیتهای ابزاری تکمیلی انجام دهد. این بررسیها به متخصص کمک میکند تا با دقت بالا، نوع و علت مشکل را شناسایی کند و مسیر درمانی مناسبی را برای بیمار تعیین نماید.
زمانی که علت تغییرات در ترکیب شیمیایی خون و یا نشانههای بالینی مشخص شود، متخصص میتواند بر اساس نتایج بهدستآمده، درمان اختصاصی را تجویز کند. هدف از این روند، کنترل و درمان بیماری، بازگرداندن تعادل خونی بدن و بهبود عملکرد طبیعی سیستم خونساز است.

خون شناس؛ پزشک متخصص در تشخیص و درمان بیماریهای خونی
همانطور که پیشتر اشاره شد، هرگاه بیماریهای مربوط به خون یا اندامهای خونساز مانند طحال، کبد یا مغز استخوان شناسایی شوند، باید به پزشک خونشناس (هماتولوژیست) مراجعه کرد. زیرا هرگونه اختلال در این اندامها میتواند بر کیفیت و ترکیب خون تأثیر مستقیم بگذارد.
با استفاده از آزمایشهای تخصصی و دقیق آزمایشگاهی، پزشک خونشناس قادر است منشأ اختلال را شناسایی کرده و بر اساس آن، بهترین برنامهی درمانی را برای بیمار تدوین نماید.
در آزمایشگاه گلسا، آزمایشهای تخصصی خون شناسی با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و تیمی از متخصصان مجرب انجام میشود تا تشخیص بیماریهای خونی با بالاترین دقت و سرعت ممکن انجام گیرد و بیماران بتوانند در مسیر درمانی مطمئن و علمی گام بردارند.
خونشناسی غیرسرطانی چیست؟
علم خون شناسی (هماتولوژی) به بررسی و تشخیص بیماریهای مرتبط با خون و اندامهای خونساز میپردازد. در میان شاخههای مختلف این علم، انکولوژی خونشناسی به بررسی بیماریهای سرطانی خون مانند لوسمی، لنفوم، میلوما و نئوپلاسمهای مزمن میلوپرولیفراتیو اختصاص دارد. وجه اشتراک همهی این بیماریها، تأثیر مستقیم آنها بر سلولهای خونی موجود در مغز استخوان و غدد لنفاوی است که منجر به اختلال در تولید یا عملکرد گلبولهای سفید، قرمز و سایر اجزای خون میشود.
اما لازم نیست برای مراجعه به پزشک خونشناس حتماً دچار بیماریهای سرطانی باشید. شاخهی مهم دیگری از این تخصص با عنوان خون شناسی غیرسرطانی وجود دارد که بر اختلالات غیرتوموری و غیر بدخیم خون تمرکز دارد. در این حوزه، پزشک متخصص به بررسی مشکلاتی مانند اختلالات گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و اجزای خونی مرتبط با انعقاد میپردازد.

بیماریهای شایع در خونشناسی غیرسرطانی
در بخش خون شناسی غیرسرطانی، بیماریهای متعددی مورد بررسی قرار میگیرند که برخی از آنها بسیار شایع و قابل درمان هستند. از جمله:
- کمخونی (Anemia): کاهش غیرطبیعی گلبولهای قرمز یا هموگلوبین که باعث خستگی، رنگپریدگی و ضعف عمومی میشود.
- تالاسمی: اختلال ژنتیکی در تولید هموگلوبین که نیاز به پایش و درمان منظم دارد.
- اختلالات پلاکتی: مشکلاتی که منجر به افزایش یا کاهش پلاکتها و در نتیجه اختلال در فرآیند لخته شدن خون میشوند.
- نقص در فاکتورهای انعقادی: شرایطی که بدن قادر به کنترل خونریزی نیست و ممکن است منجر به کبودی یا خونریزیهای خودبهخودی شود.

کدام بیماریها در خونشناسی قابل تشخیص هستند؟
علم خونشناسی (هماتولوژی) نقش کلیدی در شناسایی، تشخیص و پایش بسیاری از بیماریهای خونی و سیستم خونساز بدن دارد. از طریق انجام یک آزمایش خون شناسی کامل (CBC و تستهای تخصصیتر) میتوان اختلالات متعددی را شناسایی کرد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود.
۱. بیماریهای انکولوژیک (سرطانی)
بیماریهای انکولوژیک خون گروهی از سرطانها هستند که در اثر رشد و تقسیم کنترلنشده سلولها در بافتهای خونی یا سیستم لنفاوی به وجود میآیند. تشخیص زودهنگام این بیماریها از طریق آزمایشهای خونشناسی، نقش مهمی در درمان موفق دارد. از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوسمی (Leukemia): نوعی سرطان با منشأ در مغز استخوان و بافتهای خونساز که باعث تولید بیشازحد سلولهای سفید غیرطبیعی میشود.
- لنفوم (Lymphoma): رشد بدخیم در لنفوسیتها (سلولهای ایمنی بدن) که در غدد لنفاوی تجمع مییابند.
- میلوما (Myeloma): سرطان سلولهای پلاسما در مغز استخوان که میتواند موجب اختلال در تولید سلولهای سالم خونی شود.

۲. سایر بیماریهای قابل تشخیص در خونشناسی
آزمایش خونشناسی تخصصی تنها محدود به تشخیص سرطانهای خونی نیست، بلکه در شناسایی طیف وسیعی از بیماریهای غیرسرطانی نیز کاربرد دارد، از جمله:
🔹 ترومبوز (Thrombosis)
بیماری ناشی از تشکیل لخته خون در وریدهای عمقی بدن، معمولاً در پاها. علائم میتواند شامل درد، تورم یا احساس سنگینی در اندامها باشد. در برخی بیماران، ترومبوز بدون علامت رخ میدهد و تنها از طریق آزمایش مشخص میشود.
🔹 کمخونی (Anemia)
در اثر کاهش گلبولهای قرمز یا هموگلوبین ایجاد میشود و منجر به کاهش اکسیژنرسانی به بافتها میگردد. علائم شایع شامل خستگی، رنگپریدگی، تنگی نفس، تپش قلب و سرگیجه است.
🔹 بیماریهای هموراژیک (Hemorrhagic Disorders)
این گروه شامل اختلالاتی است که در آن فرآیند انعقاد خون مختل میشود. ممکن است پس از زخمهای جزئی، خونریزی شدید رخ دهد. برخی از علل آن شامل نارسایی کبد، بیماری فونویلبراند و عفونتهایی مانند تب دِنگی است.
🔹 سندرم میلودیسپلاستیک (Myelodysplastic Syndrome)
مجموعهای از اختلالات است که باعث اختلال در تولید سلولهای خونی در مغز استخوان میشود. این بیماری ممکن است در پی درمانهای سرطان یا تماس با مواد شیمیایی ایجاد شود و گاهی علت مشخصی ندارد.
🔹 نوتروپنی (Neutropenia)
کاهش غیرطبیعی گلبولهای سفید خون (نوتروفیلها) است که بدن را در برابر عفونتهای باکتریایی آسیبپذیر میکند. مراقبت و درمان سریع برای جلوگیری از عفونتهای خطرناک ضروری است.
🔹 ترومبوسیتوپنی (Thrombocytopenia)
در این بیماری، تعداد پلاکتها در خون کاهش مییابد که میتواند ناشی از اختلالات مغز استخوان یا بیماریهای خودایمنی باشد. علائم معمول شامل کبودی، خونریزی لثه، بینی یا ادرار است.
در آزمایشگاه گلسا، تشخیص تمامی این بیماریها با استفاده از تجهیزات پیشرفته، آزمایشهای دقیق خونشناسی و تفسیر تخصصی نتایج توسط پزشکان مجرب انجام میشود. هدف ما ارائهی تشخیص سریع، علمی و قابل اعتماد برای بهبود روند درمان بیماران است.
هر چند وقت یکبار باید توسط پزشک خونشناسی ویزیت شد؟
پزشکان و متخصصان خونشناسی (هماتولوژی) توصیه میکنند که در صورت نداشتن بیماری خاص، حداقل سالی یکبار معاینه کنترل خونشناسی انجام شود. این بررسی به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و کنترل تغییرات احتمالی در ترکیب خون کمک میکند.
برای بیمارانی که در بیمارستان بستری هستند، فواصل انجام آزمایشهای خونشناسی بسته به نوع بیماری متفاوت است. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به تب دِنگی یا اختلالات پلاکتی ممکن است به آزمایشهای روزانه برای کنترل سطح هموگلوبین و پلاکتها نیاز داشته باشند. در مجموع، دفعات انجام این آزمایشها به نوع و شدت بیماری بستگی دارد.
آمادگیهای لازم پیش از مراجعه
برای انجام یک آزمایش خونشناسی کامل (CBC) معمولاً نیازی به ناشتایی نیست و نوشیدن آب تأثیری بر نتیجه آزمایش ندارد.
با این حال، در صورت نیاز به آزمایشهای تکمیلی مانند بررسی فاکتورهای انعقادی یا تستهای تخصصیتر، ممکن است پزشک خونشناس از شما بخواهد پیش از مراجعه ناشتا باشید. تمامی دستورالعملهای لازم پیش از آزمایش از سوی پزشک یا کارشناسان آزمایشگاه گلسا به شما اطلاع داده خواهد شد.

مدت زمان آماده شدن نتایج خونشناسی
زمان آمادهسازی نتایج آزمایش خونشناسی بسته به نوع آزمایش و امکانات آزمایشگاه متفاوت است، اما معمولاً بین چند ساعت تا یک روز کاری طول میکشد.
در آزمایشگاه گلسا، نتایج با بالاترین دقت بررسی شده و در صورت تمایل، میتوانند از طریق ایمیل یا پنل کاربری آنلاین برای بیمار ارسال شوند تا سرعت دریافت نتایج افزایش یابد.
اولین ویزیت خونشناسی برای چیست؟
ویزیت اولیه نخستین گام در مسیر تشخیص و ارزیابی بیماریهای خونی است. در این مرحله، پزشک با بررسی دقیق گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید، پلاکتها، لنفوسیتها، عملکرد طحال، مغز استخوان و سیستم انعقاد خون، سلامت عمومی سیستم خونساز بدن را ارزیابی میکند.
از جمله بیماریهای غیر بدخیم رایج در خونشناسی که در این مرحله قابل شناساییاند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمخونیها در انواع مختلف(بهویژه کمخونی ناشی از کمبود آهن، ویتامین B12 یا اسید فولیک)
- لکوسیتوز واکنشی و لنفوسیتوز (افزایش غیرطبیعی گلبولهای سفید خون)
- ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکتها در خون)
- گاموپاتیهای مونوکلونال (اختلال در تولید غیرطبیعی آنتیبادیها)
علائم بیماریهای مربوط به خونشناسی
علائم بیماریهای خونی بسته به نوع اختلال متفاوتاند، اما در اغلب موارد با تغییر در ترکیب سلولی خون همراه هستند. برخی از شایعترین نشانهها عبارتند از:
- کاهش گلبولهای قرمز و هموگلوبین → خستگی، رنگپریدگی، ضعف و تنگی نفس
- کاهش گلبولهای سفید (لکوپنی) → بروز تبهای مکرر و عفونتهای مداوم
- کاهش پلاکتها یا اختلال در فاکتورهای انعقادی → خونریزی یا کبودیهای غیرطبیعی
- سندرم هیپرویسکوزیته خون (Hyperviscosity) → در بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما یا سندرمهای میلوپرولیفراتیو مزمن دیده میشود. این سندرم به دلیل افزایش غلظت پروتئینهای خونی ایجاد شده و ممکن است باعث سردرد، سرگیجه، گیجی و افزایش خطر لخته شدن خون شود.
در آزمایشگاه گلسا، تمامی این بررسیها با استفاده از تجهیزات پیشرفته، توسط تیمی متخصص و با رعایت کامل استانداردهای بینالمللی انجام میشود تا نتایج دقیق و قابل اعتماد در کوتاهترین زمان ممکن در اختیار بیماران قرار گیرد.
سوالات متداول
آزمایش خونشناسی چه بیماریهایی را نشان میدهد؟
این آزمایش میتواند به تشخیص بیماریهایی مانند:
کمخونی (Anemia)
عفونتها (Infections)
سرطانهای خونی (مانند لوسمی)
مشکلات مغز استخوان
اختلالات انعقادی خون کمک کند.
تفاوت آزمایش CBC با آزمایش خونشناسی چیست؟
آزمایش CBC (Complete Blood Count) یکی از مهمترین بخشهای آزمایش خونشناسی است. در واقع CBC بخشی از مجموعه تستهای خونشناسی محسوب میشود و اطلاعات کلی درباره سلولهای خونی ارائه میدهد.
آیا آزمایش خونشناسی برای کودکان هم انجام میشود؟
بله، این آزمایش در هر سنی قابل انجام است و در کودکان برای بررسی کمخونی، عفونت یا بررسی سلامت عمومی استفاده میشود.




